Wij, D66, GroenLinks en PvdA, vragen het college om te onderzoeken hoe houtbouw en/of gebruik van ander biobased materiaal bij nieuwe woningbouwplannen gestimuleerd kan worden. Ik wil graag deze motie toelichten.
Betaalbaar wonen is misschien wel één van de grootste opgaven die voor ons ligt. En betaalbaar betekent nu we allemaal de energiekosten omhoog zien schieten, vooral ook duurzaam. Hugo de Jonge heeft de ambitie om 1 miljoen woningen tot 2030 te bouwen en ook in Smallingerland willen we sneller en meer woningen bouwen. Terwijl net nu door de bouwvrijstelling een streep gehaald is door de Raad van State; de zogenoemde Porthos-uitspraak van 2 november 2022. Dit betekent dat voor elk bouwproject aangetoond moet worden dat de realisatie niet bijdraagt aan een vergroting van de stikstofuitstoot.
De huidige traditionele manier van bouwen met beton, baksteen en staal zijn enorm vervuilend, waterverslindend en ongeveer 10 keer zo energie-intensief. 40 procent van de mondiale CO2 uitstoot komt voor rekening van de bouw. En de 4 tot 5 keer zwaardere materialen van beton, steen en staal vergen zwaar materieel op de bouwplaats met een navenant hoge stikstofuitstoot en overlast voor de omgeving. We zullen op zoek moeten naar alternatieven. De tijd van op een zogenaamd op een slimme manier de regeling omzeilen, zo u wilt de geitenpaadjes en vervolgens gewoon op de oude voet doorgaan, die tijd is voorbij. We hebben ons gewoon te houden aan onze eigen regels. Regels die we niet voor niets bedacht hebben.
En in de woningbouw kan het heel goed anders. Er is een alternatieve manier van bouwen mogelijk, namelijk bouwen met hout. Hout kost geen energie om te maken zoals staal, beton of baksteen en het hout dat je gebruikt dient als opslag van CO2 in plaats van dat het bij de fabricage CO2 uitstoot. Naast houtskeletbouw is het zogenaamde nieuwe ‘kruislaaghout’ ofwel CLT (Cross Laminated Timber) een betrekkelijk nieuwe innovatie. Een huis van CLT is even sterk als beton en staal, en je zet het razendsnel neer. Doordat hout 4 tot 5 keer lichter is leent het zich bij uitstek voor ‘industrialisatie en prefab’. Met als resultaat dat op de bouwplaats minder zwaar milieubelastend materieel nodig is en de stikstofuitstoot en overlast beperkt kan worden.
Houtbouw zet voort op een lange traditie, voor de industriële revolutie was hout het belangrijkste bouwmateriaal, hout is innovatief, circulair en duurzaam. En met CLT is zelfs hoogbouw mogelijk zoals bijvoorbeeld het hotel Jakarta in Amsterdam bijvoorbeeld laat zien. Circulair bouwen is niet dat je alles zomaar sloopt en afvoert. Het betekent, dat je bij het bouwen er al op let dat je het later weer uit elkaar kan halen en opnieuw kunt gebruiken en niet domweg te vergruizen. Duurzaam hergebruik zonder degeneratie. Het gebouw is dan eigenlijk een materialenbibliotheek waar het materiaal tijdelijk verblijft in afwachting van de volgende. Het mooie met hout is dat je dan ook nog eens CO2 opslaat in plaats van toevoegt. Dat is inderdaad dubbel voordeel.
Met het Morra park had Smallingerland een landelijk voorbeeldproject in het kader van de Vinex in huis en waren wij als gemeente vooruitstrevend en initiatiefrijk om een landelijk trendsettende duurzame nieuwbouwwijk te realiseren. Laten we als gemeente Smallingerland opnieuw lef tonen. Wij hebben als gemeente deze verantwoordelijkheid naar onze toekomstige bewoners.
Om te beginnen als eerste stap stelden wij tijdens de raadsvergadering van 22 november 2022 voor om de mogelijkheden voor houtbouw in de gemeente in kaart te brengen. We vroegen het college om:
Te onderzoeken hoe houtbouw (CLT) en/of gebruik van ander biobased materiaal bij nieuwe (woning)bouwplannen gestimuleerd kan worden en dit voor het einde eerste kwartaal 2023 te rapporteren aan de gemeenteraad.
N.B. Inmiddels heeft het college toegezegd een memo hierover te sturen. Daarop hebben wij de motie ingetrokken voordat hij in stemming werd gebracht.
Maarten Noordhoff