In 2015 zijn drie belangrijke pijlers in de gemeenschap overgegaan van rijk naar gemeente. Het betrof jeugdzorg, participatie en WMO. Als het hier zo staat dan lijkt dat simpel. Niets is minder waar. Als raad waren we het er wel over eens dat deze overgang kansen bood om de aan te bieden zorg beter te organiseren en vooral goed te kijken naar preventie. Voorkomen is altijd beter dan genezen.
In Smallingerland is gekozen om met jeugdgebiedsteams te gaan werken. In totaal vier stuks, waarvan één team zich voor alle leeftijden zou inzetten. Het zogenaamde 0-100 team. Deze laatste was een proef om te kijken of dit zou werken. De teams werden ondergebracht bij het centrum voor jeugd en gezin (CJG). De leden van de teams waren in dienst van verschillende werkgevers en moesten dus verantwoording afleggen aan hun eigen directies. Daarnaast waren de teamleiders in dienst van de gemeente en moesten bij de gemeente verantwoording afleggen.
In februari 2017 is er een evaluatie geschreven over de eerste twee jaren gebiedsteams en het 0-100 pilot team. De conclusies waren niet allemaal lovend. De evaluatie heeft laten zien dat er al veel goed gaat, maar dat er ook nog veel kansen voor verbetering en ontwikkeling lagen.
In mei 2017 verscheen een rapport met aanbevelingen om de teams beter toe te rusten voor de taken die ze uit moesten voeren. Deze aanbevelingen zijn door het toenmalige college overgenomen en er is besloten om verder te gaan met drie gebiedsteams 0-100. Daarbij is ook besloten dat de teams buiten het gemeentehuis worden gezet. Hiervoor is een goede reden. De gemeente is geen zorgverlener. Zij koopt zorg in. De gemeente is naast een serviceverlener ook een handhaver. En hier zit een beetje de kneep.
Wij willen graag dat inwoners op tijd met hun problemen aankloppen bij de gebiedsteams. Dat geeft de teams de kans om op tijd aan de slag te gaan en erger te voorkomen. Preventie moet gewoon een grotere rol krijgen. Buiten het voorkomen van persoonlijke ellende voorkomt het ook duurdere specialistische hulp. Wij willen dus graag dat inwoners drempelloos en vol vertrouwen aan kunnen kloppen bij de gebiedsteams. Wij vragen ons af of dit mogelijk is wanneer de gebiedsteams onderdeel zijn van de gemeente. De gemeente is immers ook handhaver. Zou ik, als ik een bijstanduitkering zou krijgen en iedere maand de eindjes net aan elkaar kan knopen omdat ik ook nog zwart bij iemand schoonmaak, voor hulp aankloppen bij de gemeente met het risico dat ik een tik op de vingers krijg en gekort word op mijn uitkering? Ik denk het niet. Ik zou wachten tot mijn problemen zo groot zouden zijn dat ik er niet meer onderuit kon.
Vanaf het begin heeft de raad zich uitgesproken voor het ‘1 gezin, 1 plan, 1 aanpak’ principe. Voor de gezinnen waar hulpverleners over de vloer komen kan dit een stuk duidelijker zijn. Het gezin heeft immers maar één aanspreekpunt.
De gebiedsteams worden nu ondergebracht in een overheids bv. Als raad zullen we zorgen zorgen dat we maximale zeggenschap houden over de bv en er voor kunnen zorgen dat onze inwoners de beste zorg krijgen.
Anton Pieters