Ondergetekende heeft niet goed geslapen in de nacht voor Koningsdag. Een gebeurtenis in de spoedvergadering over de Peinder Mieden gaf weer voldoende stof tot nadenken (lees malen). Kunnen we iets veranderen aan die verbeten cultuur? En zo ja, hoe dan in vredesnaam? Dat zijn de vragen die dan langskomen.
Tijdens een bijdrage van een D66-raadslid werd hij door iemand anders voor ‘lul’ uitgemaakt. Voor mij was op dat moment niet meteen duidelijk wie het was. Het kon uit meerdere partijen komen. Meerdere partijen hadden de hele avond al problemen met de techniek en dan in het bijzonder de microfoons. Omdat de opmerking respectloos is en het mij echt te ver ging, heb ik in de vergadering aangegeven het gehoord te hebben en heb ik er een punt van orde van gemaakt.
Raadsleden worden gekozen. Iemand komt op een lijst van een partij en kan dan worden gekozen door de inwoners van de gemeente. Vaak wordt er gekozen op basis van standpunten en een verwachting van wat die partij kan doen voor de gemeente. De inwoners samen kiezen dus de samenstelling van de gemeenteraad, zoals dat in een democratie ook zo hoort te gaan. Men, de inwoners, mogen ervan uitgaan dat eenieder die op de lijst staat voor de gemeenteraadsverkiezingen het beste voor heeft met de gemeente. Immers: alle raadsleden zitten vaak in hun eigen partij vanuit een passie, een drive om iets te willen betekenen op lokaal niveau.
Maar… Raadsleden kiezen elkaar niet en in landelijke partijen kiezen zelfs de fractiegenoten elkaar vaak niet. Ze worden bij elkaar gezet. Binnen onze partij bepaalt de kandidatencommissie wie op de lijst komt en in welke volgorde. Daar mag de ledenvergadering dan haar mening over geven. Dit is bij vrijwel alle landelijke partijen de manier van werken.
Als PvdA-fractie treffen wij het. We kunnen goed opschieten met elkaar en we delen dezelfde drive en dezelfde humor. Misschien ook wel omdat sociaaldemocratie een deel is van onze identiteit. We hoeven geen vrienden te zijn. We zijn collega’s en we gaan met respect met elkaar om. We zijn een team en we realiseren ons dat allemaal. Natuurlijk verschillen we wel eens van mening, en een gezonde discussie gaan we niet uit de weg. Tot nog toe zijn we altijd tot een besluit gekomen, juist omdát we elkaar respecteren en ook echt willen werken aan een oplossing.
Ook wij vinden wel eens iets van andere raadsleden. Sommige denken duidelijk te zijn, maar zijn dan in hun bewoordingen ronduit bot. Ook wij vinden iemand wel eens een ‘lul’. Dat kan. Je bent betrokken, je trekt je dingen aan en als dan de emotie de overhand neemt dan is ook een raadslid niets menselijks vreemd. Echter respect moet er altijd zijn. Altijd… Want ook een gemeenteraad is op haar eigen manier een Team. Het team dat is aangesteld om ervoor te zorgen dat de controlerende taak binnen een gemeente juist wordt uitgevoerd.
Wij keuren wat er in de vergadering van 26 april is gebeurd dan ook af. Wij stellen ook voor om raadsleden een cursus Zoom te geven zodat ze beter weten hoe de microfoon uit moet worden gezet om hun beoordelingsgesprekken over andere raadsleden binnen de eigen partij kunnen houden. We constateren echter ook dat dit incident niet op zichzelf staat en dat er in het afgelopen jaar zoveel voorvallen en voorvalletjes zijn geweest, dat dit de spreekwoordelijke druppel die de emmer doet overvloeien is.
Wij zitten in de raad met 31 raadsleden en we hebben de eer om het hoogste orgaan van de gemeente te zijn. Dat is best wel een positie. Nogmaals, onze inwoners hebben ons gekozen en met goede reden. Zij mogen ook verwachten dat de personen die zij hebben gekozen die positie waardig zijn.
De gemeente is er voor haar inwoners en niet andersom. De gemeente is er ook niet alleen om raadsleden van de straat te houden. De raadsleden zijn er voor de inwoners en horen dus op straat te zijn.
Om een gemeente goed in positie te zetten om er voor haar inwoners te zijn, is een vorm van samenwerking nodig tussen drie onderdelen: De raad, het college (B&W) en de organisatie. De raad stelt de kaders waarbinnen gekleurd kan worden. Het college werkt samen met de organisatie aan dat kleuren en de raad controleert achteraf of er goed is gekleurd.
Dat gaat in onze gemeente nu, op zijn zachtst gezegd, niet soepel. We durven te stellen dat het college zijn uiterste best doet om te kleuren, maar dat er regelmatig niet voldoende hokjes blijken te zijn om binnen te kleuren, of dat de kaders tussentijds veranderen. Respect, het grootste kader waarbinnen we ons allemaal horen te bewegen, lijkt vaak te zijn verdwenen, en dat (ver)stoort. Niet alleen in de onderlinge verhoudingen, maar ook in de verhouding raad – college – organisatie.
Schelden tijdens een raadsvergadering – of dat nu te wijten valt aan de techniek of niet – zou niet aan de orde hoeven zijn als binnen de raad de verhoudingen respectvol zijn. Wanneer het grotere doel van Het Team Gemeenteraad zou zijn om constructief samen te werken aan ‘doen wat het beste is voor de gemeente’. Dan gaat het om invulling van die taak (de inhoud), en niet om persoonlijke meningen over mensen (de verpakking).
Dus: respect, mensen. Respect voor de mensen die in die gemeenteraad willen zitten om de dingen te doen die volgens hen goed zijn voor de gemeente en haar inwoners, respect voor het college en respect voor de organisatie. Laten we niet vergeten dat we met zijn allen hetzelfde doel voor ogen hebben.
Namens de volledige PvdA fractie,
Anton Pieters