Ondanks protest van ons – en andere partijen – tijdens het debat over de begroting werd een, na wijzigingen door een viertal partijen, slechte, lekkende begroting bij de provincie ingeleverd. Hij werd teruggestuurd met de opmerking dat een -door ELP, CDA, VVD en SB ingebrachte- bezuiniging van 3% op het Sociaal Domein niet werd geaccepteerd zonder invulling van de manier waarop deze bezuiniging zou moeten worden ingevuld (taakstelling). Ditzelfde gold voor het besparen van een miljoen euro op de organisatie. Ook deze was zonder taakstelling. Uiteindelijk betekende dat, dat de ‘besparing’ van 4 miljoen uit de ingestuurde begroting niet werd goedgekeurd en het resultaat aan het eind van de balans verminderd werd met vier miljoen. Er bleef daarna een negatief saldo in het eerste jaar over van 85.000 euro.
De gemeenteraad kreeg de kans om de begroting met dit bedrag te herstellen om toezicht van de provincie te voorkomen.
Er werd door het college 100.000 euro gevonden in een geschatte kostenpost voor de groenvoorziening. Deze viel in werkelijkheid lager uit. Met het opvoeren van die post, kon de begroting terug naar de provincie. Het zwaard van provinciaal toezicht zou afgewend worden. Er moest alleen nog een besluit over worden genomen…
Hoewel wij ergens de bui al hadden zien hangen, waren we toch verbaasd dat ons nare voorgevoel uitkwam en we vlak voor de vergadering geconfronteerd werden met een wijziging (amendement) op het voorstel van het college, ingediend door VVD en SB. Dat amendement moest ervoor zorgen dat deze stelposten (bezuinigingen zonder echte invulling) tóch in de begroting zouden blijven staan.
Dit amendement werd ingediend tijdens het besluit en dus op een moment dat er niet meer over gedebatteerd kon worden. Het kan en het mag, maar er is een gentlemens-agreement van kracht dat dit middel niet wordt gebruikt om anderen voor het blok te zetten. En dat was precies wat er nu wel gebeurde. Gelukkig bleek dat wij niet de enige partij waren die een schorsing aan wilden vragen, toen de CU bij het vaststellen van de agenda meteen een schorsing aanvroeg. Het diende absoluut hetzelfde doel: er kwam ruimte voor het neerzetten van een stevig statement. De stemverklaring die wij uit hebben gesproken toen het amendement in stemming werd gebracht:
“Voorzitter, wij willen graag de kalmte om dingen te accepteren die we niet kunnen veranderen. De moed om dingen te veranderen waar het wel kan, maar vooral de wijsheid om het verschil tussen deze twee te herkennen.
De beslissing om de afgekeurde begroting te herstellen kunnen we nu niet meer veranderen. De herstelbegroting wordt hier met dit amendement echter wel fors gewijzigd.
Wij hebben steeds gezegd dat we ons constructief op willen stellen. Dat we uit overtuiging en niet uit emotie voor of tegen voorstellen zullen zijn. We hebben tegen de geamendeerde begroting gestemd omdat het een slechte, lekkende en beperkende begroting is. Na het afkeuren en het verzoek tot herstel van de provincie en de beslissing om dat te doen blijven er voor ons genoeg punten over om hoofdpijn van te krijgen.
Niet eens tot onze verrassing ligt er nu een amendement om 3% op het Sociaal Domein en de 1 mln besparing op de organisatie alsnog in de begroting te laten staan als stelpost. Strategisch; op een moment dat er niet meer over gedebatteerd kan worden. Er kan alleen een besluit op volgen. Het lijkt symbolisch, maar dat is het zeker niet. Het heeft consequenties. Wij kijken in onze glazen bol en voorzien dat een wethouder die met de vraag om extra geld voor het ontwikkelen van de omgevingswet en de energietransitie worstelt, het antwoord krijgt,: “Haal het maar uit de 3% op het Sociaal Domein of bezuinig het maar op de organisatie.”
Het alsnog laten staan van deze stelposten kan in onze ogen worden gezien als het schofferen van de grootst mogelijke minderheid van de raad, en dat voelt op zijn zachtst gezegd vervelend. Zonder de mogelijkheid van debat, wordt ons de mond gesnoerd en in een democratisch proces zou dat niet moeten kunnen.
Een vervelende bijvangst is dat op basis van de begroting zoals die nu voor ligt, er de komende periode veel problemen zullen ontstaan. Een mix van gevoel en ervaring zegt dat er in de afgelopen weken een aantal forse stappen achteruit zijn gedaan. Op basis van hoe het er nu bijstaat, voorzien we brandjes die vervolgens weer geblust moeten worden. We kunnen alleen maar hopen dat de veroorzakers niet zullen aankomen met een slecht functionerende organisatie als oorzaak voor die brandjes. Wij zullen dus tegen het amendement stemmen.”
Na de inbreng van CU, GL en de PvdA was de storm te heftig voor de ELP. Na onze stemverklaring kwamen zij aan het woord en kondigden aan dat ze in eerste instantie voornemens waren om voor het amendement te stemmen, maar na de commotie toch maar besloten om tegen te stemmen. De VVD trok daarop het amendement terug.
De herstelbegroting is nu bij de provincie ingeleverd zonder de bezuinigingen van 4 miljoen op te nemen. Wij zijn nog steeds niet blij met de begroting. Die gaat volgens ons in de toekomst echt nog wel voor problemen zorgen, maar we zijn wel blij dat deze natte-vinger-bezuinigingen zijn geschrapt. Alles waar we nu voor komen staan als partij, zullen we constructief moeten oplossen, samen met het college en de rest van de gemeenteraad. We kunnen alleen maar hopen dat er nu niet nog meer van dit soort verrassingen uit de hoge hoed komen.