Op dinsdag 12 juli werden een aantal vergaderingen gecombineerd. In de middag om 4 uur begonnen we met de kadernota. Deze is bedoeld om alvast de kaders te stellen voor de meerjarenbegroting die in november naar de raad komt. Deze kadernota was beleidsarm omdat de raad zich daarna over het coalitieakkoord mocht buigen. Bij beide gelegenheden is het gebruikelijk dat de fracties, va de voorzitter, hun licht even laten schijnen op de stukken. Hieronder de bijdragen van de Partij van de Arbeid.
Wilt u het coalitieakkoord nog lezen? Volg dan deze link.
Beschouwing kadernota
We hebben het hier vanmiddag over een beleidsarme kadernota. Wanneer we deze kruisen met de wensen in bijlage E van het overdrachtsdocument van het oude college, dan lijkt het coalitieakkoord de vrucht van deze twee.
Een eerste indruk van de kadernota is dat we zo ongeveer zandzakken neer moeten leggen om te voorkomen dat het geld wegstroomt. De bezuinigingsrondes, of zo u wilt herschikkingen, hebben blijkbaar iets opgeleverd: het lijkt of het geld weer ouderwets tegen de plinten aan klotst.
Als er echter iets ZEKER is, dan is dit dat de toekomst ONZEKER is. We halen even een paar dingen aan:
- De coronacrisis die ervoor heeft gezorgd en -met een aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid zorgt- dat veel bedrijven die konden blijven bestaan dankzij steun, nog steeds niet uit de financiële malaise zijn.
- De oorlog in Oekraïne waardoor de energieprijzen door het dak gaan en ervoor zorgt dat we tegen een inflatie aankijken die de 10% aantikt. Voor een groot deel van onze inwoners, bij wie de rek er sowieso al uit was, een grote zorg. Kan de verwarming straks nog aan? Hoeveel duurder worden mijn boodschappen, of hoeveel minder krijg ik voor hetzelfde geld?
Deze kadernota is de voorloper van de meerjarenbegroting in november. Deze externe invloeden maken ons vertrouwen in de meerjarenbegroting kleiner en onze afhankelijkheid van Den Haag groter. We hebben zo’n begroting nodig. Daar is geen discussie over. Het is een beetje ons navigatiesysteem zeg maar. Echter, de route die we nu volgen, stuurt ons naar een ravijn in 2026. Geen enkele gemeente weet zeker of er nog afslagen komen.
We weten allemaal dat het zo’n vaart niet zal lopen, maar de organisatie moet wel wat financiële verkeersdrempels inbouwen. Voorspelbaar? Absoluut niet. Voorstelbaar? Jazeker.
Aan de andere kant zien wij het gevaar dat geld wat nu aan onze inwoners kan worden besteed straks wegvloeit in het grillige beleid dat in Den Haag wordt gevoerd.
Wij hopen dat we als organisatie en gemeenteraad langs het randje durven te lopen. WIJ zijn het namelijk die onze inwoners een bredere horizon kunnen geven. WIJ zijn het die kunnen werken aan een breder gevoel van welzijn.
Het coalitie-akkoord
Wij hebben het akkoord goed gelezen voorzitter. Het doet ons genoegen dat veel van de punten uit ons PvdA-programma ook hun weg hebben gevonden naar dit akkoord. En vooral complimenten aan de oersetter. Wat ons betreft was het stuk eerst ook nog wel even bekeken wat betreft zinsopbouw. De manier van schrijven sluit een deel van onze inwoners uit. Ervaring leert dat we allemaal dingen moeilijk kunnen maken, maar dingen simpel maken; dat is pas een uitdaging.
Alles wat niet geschreven staat geeft ruimte voor interpretatie, prioriteit en invulling. Naar wij begrijpen is dit ook wat de coalitiepartijen voor ogen hadden. Veel is niet geschreven in dit akkoord en dat biedt hoop voor de toekomst. We kijken dan ook uit naar NIET dichtgespijkerde debatten de komende drie en een half jaar.
Natuurlijk zijn er nog wel een paar puntjes. Eerst even wat wel beschreven staat. De door ons zo zeer gewenste ombudsfunctie gaat er komen. Na een poging tot een initiatiefvoorstel, verschillende moties, amendementen en zes jaar geduld. We zullen geen ballonnen oplaten, maar we doen wel wat lekkers bij de koffie als het zover is.
De inzet op preventie. Hoe vaak wij aangegeven hebben dat preventie de weg naar verbetering is, is op twee handen niet meer te tellen. Prima dus. Zijn we blij mee. Laten we met zijn allen wel de grens in de gaten houden tussen zorg en bemoeizorg.
Dat de pilot buurtgezinnen geslaagd is en wordt doorgezet vinden we erg fijn.
En dan iets kritischer voorzitter. Ik citeer; “We maken in 2022 afspraken over de kwaliteit van onze dienstverlening en de bijbehorende servicenormen.”
Maar wat deden we hiervoor dan? Misschien iets te kort door de bocht, maar is er dan zo’n vijf miljoen door een putje gespoeld de afgelopen vier jaar? Hoe gaan we nu voor elkaar krijgen dat het wel gaat lukken?
In ieder coalitieakkoord staat de wens om belemmerende regels af te schaffen. Wat gaan we nu anders doen om dat wel te bereiken?
De wens om meer lokaal in te kopen: we mogen toch hopen dat dat nu ook al gebeurt waar nodig en mogelijk?
Drachten profileren als innovatiestad lijkt ons een goed plan. Is er ook sprake van dat het ICD zich daar ook voor inzet? Dat bezoekers door Drachten lopen en tegen elkaar zeggen dat je echt wel kunt zien dat het een innovatiestad is?
Er is een grote behoefte aan sociale huurwoningen. In het akkoord staat dat van alle woningen 31% sociale huurwoningen zijn. Is er over gesproken om dit percentage omhoog te krijgen?
Wat betreft het Sociaal Domein voorzitter, voor ons is het wel belangrijk om iets duidelijk te krijgen. We hebben een aantal maatschappelijke organisaties. Wat ons betreft worden die gefaciliteerd om hun werk zo goed mogelijk te doen. We zien nu andere maatschappelijke organisaties en religieuze organisaties daaraan toegevoegd. Wat zijn dan die andere maatschappelijke en religieuze organisaties? Moeten we denken aan een voedselbank of aan Humanitas? Wij krijgen dit plaatje niet rond voorzitter. Maatschappelijke organisaties en kerken hebben een rol in onze samenleving. Ieder voor hun eigen doelgroep. Betekent dit dan ook dat we deze organisaties gaan financieren? En mogen we ook aannemen dat moskeeën en andere religieuze organisaties hierin worden meegenomen?
Wat betreft sport en cultuur lijken de intenties goed. We zien wel enige aarzeling in hoe we onze sportverenigingen en cultuurorganisaties gaan steunen om hun werk te doen als we de zin “Echter, subsidiëring en indexering zijn geen vanzelfsprekendheid. We gaan daarover in gesprek met de door ons gesubsidieerde instellingen” lezen. Dit laat wel veel aan de fantasie over voorzitter.
Over duurzaamheid valt natuurlijk veel te zeggen, maar we willen 1 ding even uitlichten. Een half miljoen voor vouchers. Dat inwoners dingen op kunnen halen om hun woning duurzamer te maken is natuurlijk prachtig, maar kunnen al deze mensen zelf folie achter hun radiator plakken? Is het ook mogelijk om via de MOS een aantal vrijwilligers te werven die door de wijken en dorpen gaan en deze klusjes, als dat nodig is, voor mensen kunnen doen.
Wat betreft onderwijshuisvesting zien we in 2026 € 700.000 naar voren komen. Op dit moment wordt het overgrote deel van de basisscholen slecht geventileerd. Is er tijdens de onderhandelingen ook over gesproken om dit aan te pakken?
Eerst zover voorzitter.